“Mamlakatni qudratli, millatni buyuk qiladigan kuch ham bu — ilm-fan, ta’lim va tarbiyadir. Ertangi kunimiz, Vatanimizning yorug‘ istiqboli, birinchi navbatda, ta’lim tizimi va farzandlarimizga berayotgan tarbiyamiz bilan chambarchas bog‘liq”.
Shavkat MIRZIYOYEV
Mamlakatimiz ijtimoiy-iqtisodiy hayotinig barcha jabhalarida olib borilayotgan islohotlar orqali uchinchi renessans davrining poydevori yaratilmoqda. Bu borada oliy ta’lim muassasalari pedagog kadrlarining kasbiy kompetentligini shakllantirish va yanada rivojlantirish, fanlarni o‘qitishning zamonaviy metodikalarini o‘zlashtirishi orqali joylarda ta’lim sifatini oshirish muhim ahamiyat kasb etmoqda. Ta’lim sifati va samaradorligi unda faoliyat yurituvchilarning ilmiy salohiyati bilan chambarchas bog‘liq bo‘lib, yuqori malakali, raqobatbardosh, jahon andozalari talablariga javob beradigan mutaxassislar tayyorlash hamda ilm-fan rivojini yangi bosqichga ko‘tarish davlat siyosati darajasiga ko‘tarildi. Bugungi kunda oliy ta’lim tizimida olib borilayotgan islohotlar mana shu ustuvor masalalarga yo‘naltirilgan. Chunki jamiyatni rivojlantiradigan, uni intellektual taraqqiyot sari yetaklaydigan asosiy kuch – bu malakali mutaxassislardir.
Shu maqsadda, 2019-yil 8-oktabrda O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tomonidan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasi oliy ta’lim tizimini 2030-yilgacha rivojlantirish konsepsiyasi islohotlarning muhim yo‘nalishini belgilab berdi. Hujjatda oliy ta’limni zamonaviy talablar asosida qayta tashkil etish, mustaqil fikrlaydigan va raqobatbardosh kadrlar tayyorlash, innovatsion faoliyatni kuchaytirish kabi asosiy vazifalar belgilab berilgan.
Konsepsiyaning asosiy maqsadi – fan, ta’lim va ishlab chiqarish o‘rtasidagi aloqalarni mustahkamlashdir. Bu esa ilm-fan va iqtisodiyot rivojini jadallashtirib, xalqaro hamkorlik uchun keng imkoniyatlar yaratadi.
Oliy ta’lim tizimidagi bunday o‘zgarishlar jamiyatni rivojlantirish, iqtisodiyotni mustahkamlash va fuqarolar hayotini yaxshilash yo‘lidagi muhim qadamdir.
Ayni paytda mamlakatimizda oliy ta’limni rivojlantirishga jiddiy e’tibor qaratilmoqda. Sohaga xususiy sektor kirib kelishi natijasida oliy ta’limda qamrov darajasi 9 foizdan 43 foizga yetdi. Respublikamizda 208 ta oliy ta’lim tashkiloti faoliyat yuritayotgan bo‘lib, ularda ta’lim olayotgan talabalar soni 1 mln 400 ming nafardan ortdi.
Hukumatimizning ta’lim sohasida amalga oshirilayotgan islohotlari Renessans ta’lim universitetida ham izchil davom ettirilmoqda.
Universitetimiz 2022-yilda tashkil etilgan bo‘lib, asosiy maqsadimiz innovatsion yondashuvlar asosida sifatli ta’limni yo‘lga qo‘yish orqali yuqori malakali, raqobatbardosh, zamonaviy fikrlaydigan kadrlar tayyorlashdan iborat. Shuningdek, universitetimizni mamlakat va xorijda tan olingan oliy ta’lim muassasa darajasiga olib chiqish ustuvor maqsadlarimizdan biri hisoblanadi.
Hozirda Renessans ta’lim universitetida 204 nafar professor-o‘qituvchilar faoliyat olib boradi. Shulardan, 101 nafari ilmiy darajali bo‘lib, fan doktorlari (DSc), professorlar 23 nafarni, fan nomzodlari (PhD), dotsentlar 78 nafarni tashkil etadi. Hozirgi kunda ilmiy salohiyat 50 foizga yetdi. 2027-yilga qadar bu boradagi ishlarni jadallashtirib, ilmiy salohiyatni 70 foizdan oshirishni maqsad qilganmiz. Buning uchun universitetimizda barcha sharoitlar yaratilgan.
2024-yilda jamoamizning tinimsiz mehnati va fidoyiligi natijasida ko‘plab yutuqlarga erishildi. O‘tgan davr mobaynida 8 nafar o‘qituvchilarimiz o‘z dissertatsiyalarini himoya qildi, 15 nafar o‘qituvchilarimiz ilmiy unvonga ega bo‘ldi. Bundan tashqari, 200 dan ortiq o‘quv qo‘llanma va darsliklar, 500 dan ortiq o‘quv adabiyotlar yaratildi.
Sir emaski, hozirgi o‘zgarishlar shiddat bilan rivojlanayotgan bir davrda universitetimizda xorijiy mamlakatlar ta’lim tizimi bilan integratsiya jarayonlarini aniq maqsadlarga muvofiq holatda samarali ishlar olib borilyapti. Jumladan, bu boradi Hamdo‘stlik mamlakatlaridan Rossiya, Qirg‘iziston, Qozog‘iston, Tojikiston, xorijiy davlatlardan Xitoy, Turkiya, Koreya, Malayziya davlatlari bilan oliy ta’lim sohasida hamkorlik aloqalarini yo‘lga qo‘yildi. Xususan, Qozon Federal universitetining Psixologiya va ta’lim instituti, Naberejnoe Chelni instituti bilan ta’lim sifatini oshirish, qo‘shma dasturlar ishlab chiqish bo‘yicha, Xalqaro Nordik universiteti bilan ta’lim mazmunini yangilash, kadrlar malakasini oshirish va qo‘shma ilmiy loyihalar olib borish bo‘yicha, Turkiyaning Karabuk universiteti bilan almashinuv dasturlarini yo‘lga qo‘yish bo‘yicha hamda Anqara universiteti va Hoji Bayram Vali universiteti bilan filologiya va tarix, iqtisod yo‘nalishlarida qo‘shma dasturlar asosida kadrlar tayyorlash, ilmiy tajriba almashish, innovatsion loyihalarni amalga oshirish, hamkorlikda o‘quv adabiyotlarini yaratish bo‘yicha mustahkam aloqalarni olib bormoqda.
Shu bilan birga, Renessans ta’lim universiteti Koreya, Xitoy, Malayziya, Turkiya, Rossiya, Hindiston, Belorussiya kabi 15 ga yaqin uzoq va Markaziy Osiyodagi qo‘shni davlatlar bilan professor-o‘qituvchilar va talabalar almashinuvi, ilmiy-tadqiqot ishlarini hamkorlikda bajarish, darslik va o‘quv adabiyotlarini tayyorlash, xalqaro konferensiyalar o‘tkazish, xalqaro grantlarda ishtirok etish bo‘yicha hamkorlik aloqalarini yo‘lga qo‘ygan. Ta’kidlash joizki, mazkur xorij universitetlardagi davlat standartlari asosida pedagoka-psixologiya, sport, ijtimoiy fanlar, filologiya va iqtisod yo‘nalishlaridagi tajriba almashinuv ishlarini yo‘lga qo‘yilganligini alohida ta’kidlash zarur. Muhimi, xalqaro standartlarga mos ravishda o‘quv dasturlarining tuzilishi, ta’lim sifatining yuqori darajada erishuviga, ta’lim-tarbiya jarayonining uzluksizligi hamda eng ilg‘or pedogogik texnologiyalar asosida olib borilishi universitet bitiruvchilarining mehnat bozorida raqobatbardosh bo‘lishini kafolatlaydi.
Ta’lim sifatini oshirishda fan olimpiadalarining o‘rni alohida ahamiyatga ega. Bu borada ham qator yutuqlarga erishib kelmoqdamiz. Xususan, 2024-yilda talabalarimizning 3 nafari matematika fani bo‘yicha xalqaro olimpiadada 2-3 o‘rinni, 12 nafari esa respublika va xalqaro sport musobaqalari hamda tanlovlarda g‘oliblikni qo‘lga kiritdi. 5 nafar talabalarimiz nomli Davlat stipendiyalariga sazovor bo‘ldi.
Bugun universitetimiz nafaqat yurtimizda, balki xalqaro maydonda ham o‘z o‘rnini mustahkamlab bormoqda. Yaqinda universitetimiz Indoneziyaning “UI Green Metric World University Rankings” xalqaro agentligi reytingidan joy olib, dastlabki yuqori natijalarni ko‘rsata boshladi. Bu, albatta, barchamiz uchun quvonarli yangilik.
2024-yilda universitetimizda 2 ta katta xalqaro konferensiya yuqori saviyada o‘tkazildi. 2025-yilda ham ana shunday 4 ta xalqaro konferensiya o‘tkazish rejalashtirganmiz.
Professor-o‘qituvchilarmizning ilmiy maqolalari doimiy ravishda xalqaro konferensiyalarda, Scopus ilmiy ma’lumotlar bazasida, Respublika konferensiyalarida chop etilmoqda. Yaqinda Turkiyalik professorlar bilan hamkorlikda bir nechta ilmiy adabiyotlar chop etildi. Jumladan, texnika fanlari doktori, professor N.R.Barakayev, dr. Selami Sag‘irog‘lu, t.f.n.dos., F.O‘rinovlar hammuallifligida o‘quv qo‘llanmalar chop etildi. Shuningdek, Ankara universiteti professori Aynur O‘z O‘zjan va universitetimiz professori, filologiya fanlari doktori Laylo Raupovaning hammualliflikda yozilgan “O‘zbek tili” kitobining ham taqdimoti bo‘lib o‘tdi.
Universitetimizda tarmoq, korxona va oliy ta’lim muassasasi uzviyligini ta’minlash, o‘z sohasida ilg‘or, raqobatdosh mutaxassislarni tayyorlash bo‘yicha ham amaliy ishlar olib borilmoqda.
Bugungi kunga kelib gumanitar, ijtimoiy, iqtisodiyot, ishlab chiqarish, texnik hamda xizmatlar sohasi asosida yo‘nalishlarimiz soni 34 tani tashkil etmoqda. Bundan tashqari, 3 ta fakultet 10 ta kafedra, 13 ta bo‘lim, axborot resurs markazi, ustoz-shogird ilmiy maktablari faoliyati yo‘lga qo‘yilgan bo‘lib, 4 yil davomida talabalar matematika, tarix, falsafa, adabiyot, pedagogika va psixologiya, jahon iqtisodiyoti, xalqaro munosabatlar, turizm, bank ishi, moliya, buxgalteriya, soliq, axborot tizimlari, IT, dizayn bo‘yicha zarur bilim va ko‘nikmalarga ega bo‘ladilar.
Universitetda tahsil olayotgan talabalar sportning voleybol, tennis, shaxmat, armrestling, boks, taekvondo yo‘nalishlarida xalqaro miqyosda faxrli o‘rinlarni egallab kelmoqda.
Universitetimizda asosiy e’tibor ta’lim sifatini oshirishga qaratilgan. Talabalarimiz zamonaviy bilimlarni puxta egallashi uchun barcha qulay sharoitlar mavjud. Axborot resurs markazimiz 100 000 ga yaqin kitoblar, o‘quv adabiyotlar, darsliklar va o‘quv qo‘llanmalar bilan to‘liq ta’minlangan. Talabalarga qulaylik yaratish maqsadida elektron kutubxona ham tashkil etilgan bo‘lib, unda 10 mingga yaqin adabiyotlar o‘rin olgan.
Talabalarning mustaqil bilim olishi, amaliy ko‘nikmalarini mustahkamlashi va har tomonlama rivojlanishlari uchun universitetning zamonaviy o‘quv binolari, kompyuter xonalari talab darajasida jihozlangan. Shu bilan birga, ularning mustaqil ishlashga bo‘lgan qiziqishlarini oshirish uchun ilmiy tadqiqot faoliyatlariga keng imkoniyatlar yaratilgan.
Bugungi kunda “xarajat – tadqiqot – mahsulot” formulasi asosida amaliy ishlar tizimli yo‘lga qo‘yilmoqda. Bu yondashuv, avvalo, moliyaviy resurslarni oqilona boshqarish, dolzarb ilmiy masalalarni o‘rganish va ularning natijalari asosida yangi, bozor talablariga mos mahsulotlarni yaratishni nazarda tutadi. Mazkur formula yordamida talabalar faqat nazariy bilimga ega bo‘lib qolmay, balki o‘z tadqiqotlarining natijalarini amaliyotda qo‘llash imkoniyatiga ega bo‘ladilar.
Bundan tashqari, talabalarning ijodiy fikrlash qobiliyatlarini rivojlantirish, ularning startap loyihalarini qo‘llab-quvvatlash va yangi innovatsion g‘oyalarni amaliyotga joriy etish maqsadida “Yosh olimlar” markazi, “Yosh akademiklar va zakovatchilar”, “Yosh matematiklar”, “San’at, drama va teatr”, “Dizayn”, “Chet tili”, “Sun’iy intellekt va kibersport”, “Sun’iy intellekt va dasturlash”, “Yosh diplomatlar”, “Podkast” klublari muntazam faoliyat olib bormoqda. Bu esa o‘z navbatida kelajakda yuqori malakali mutaxassislarni tayyorlashga va mamlakat iqtisodiyotiga ulkan hissa qo‘shishga xizmat qiladi.
Universitetimizda ma’naviy-ma’rifiy ishlar samaradorligini oshirish bo‘yicha tizimli ishlar amalga oshirilmoqda. Ayniqsa, talabalarning bo‘sh vaqtlarini mazmunli o‘tkazish, ularning qobiliyatlarini yuzaga chiqarish va kitobxonlik madaniyatini targ‘ib qilish yo‘nalishida amalga oshirilayotgan ishlar alohida e’tiborga loyiq.
Muntazam ravishda ma’naviy-ma’rifiy uchrashuvlar, mahorat darslari va seminarlar tashkil qilinmoqda. Mazkur tadbirlar talabalarda vatanparvarlik, insonparvarlik va ilmga chanqoqlik ruhini kuchaytirishga xizmat qilmoqda. Ayniqsa, taniqli mutaxassislar va yozuvchilar bilan uchrashuvlar talabalarning dunyoqarashini boyitib, ilm olishga bo‘lgan qiziqishlarini yanada oshirmoqda.
Kitobxonlik madaniyatini shakllantirish maqsadida talabalar o‘rtasida har oy ikkita kitob o‘qish an’anasi yo‘lga qo‘yilgan. Ushbu loyiha orqali yoshlar o‘z bilimlarini oshirish bilan bir qatorda mustaqil fikrlash ko‘nikmalarini ham egallamoqda.
Besh muhim tashabbus doirasidagi ishlar universitet hayotining barcha jabhalarini qamrab olgan. Yoshlarning jismoniy va intellektual rivoji, ma’naviy kamoloti, ijodiy qobiliyatlarini namoyon qilish imkoniyatlari yanada kengaytirilmoqda. Ushbu tashabbuslarni qo‘llab-quvvatlash orqali universitetimiz yoshlar uchun zarur bo‘lgan ko‘nikmalarni shakllantiruvchi yetakchi maskanga aylanmoqda.
Talabalarimiz Universiada musobaqalarida ham faol ishtirok etib, o‘zlarining sport sohasidagi iste’dodlarini namoyon etishmoqda. Sportning turli yo‘nalishlari bo‘yicha erishilgan yutuqlar talabalarning faolligi va g‘ayrat-shijoatini ko‘rsatib kelmoqda. Bu esa sog‘lom turmush tarzini targ‘ib qilishda muhim ahamiyatga ega.
Yaqinda universitetimiz vakillari Ufa shahrida o‘tkazilgan belbog‘li kurash bo‘yicha xalqaro musobaqada ajoyib natijalarni qo‘lga kiritdi. Xususan, Pedagogika fakulteti, “Sport faoliyati” kafedrasi o‘qituvchisi Zaylobiddin Artiqov musobaqada 1-o‘rinni qo‘lga kiritib, oltin medal bilan taqdirlandi. “Sport faoliyati” kafedrasi o‘qituvchisi Og‘abek Amatboev esa 2-o‘rinni egallab, kumush medal bilan taqdirlandi. Yosh iste’dodli vakilimiz, “Sport faoliyati” kafedrasining 1-bosqich talabasi Xaydarali Ahadjonov 3-o‘rinni egallab, bronza medalini qo‘lga kiritdi.
Bu ulkan yutuqlar universitetimizda ustoz-shogird tizimining samarali yo‘lga qo‘yilganligini yana bir bor isbotidir. Sportchilarimiz nafaqat universitet, balki mamlakatimiz sporti tarixiga ham o‘z nomlarini yorqin harflar bilan yozib qoldirdi.
Shuni alohida ta’kidlash joizki, universitetimiz tomonidan buyurtmachilar ajratgan mablag‘lardan foydalanish bo‘yicha qator takliflar ishlab chiqildi. Jumladan, hududiy ilmiy klaster laboratoriyalarini tashkil etish, o‘quv-ilmiy laboratoriyalarni yo‘lga qo‘yish, konstruktorlik byurolari (loyiha markazlari) faoliyatini amalga oshirish, texnologik ko‘mak markazlarini ochish, psixologik diagnostika dasturiy ta’minotini ishlab chiqish va amaliyotga joriy etish bo‘yicha takliflar berildi.
Xulosa qilib aytganda, Renessans ta’lim universitetida o‘quv jarayonlarini tashkil etish, ilmiy faoliyatni rivojlantirish hamda ma’naviy-ma’rifiy ishlarni samarali yo‘lga qo‘yish tizimli olib borilmoqda. Universitet o‘zining yuqori salohiyatli kadrlari, ta’lim jarayonlariga zamonaviy texnologiyalarni qo‘llashi va innovatsion yondashuvlari bilan ta’lim sifatini oshirish yo‘lida katta yutuqlarga erishayotgani alohida e’tiborga loyiq.
Ilmiy faoliyat yo‘nalishida olib borilayotgan keng ko‘lamli ishlar, jumladan, xalqaro tadqiqot va hamkorliklar universitetning ilmiy salohiyatini oshirishda muhim omil bo‘lmoqda.
Shu bilan birga, ma’naviy-ma’rifiy yo‘nalishda amalga oshirilayotgan tashabbuslar yoshlarning dunyoqarashini kengaytirishga, ularni jamiyat uchun mas’uliyatli va yetuk shaxs sifatida shakllantirishga xizmat qilmoqda.
Abdulla Avloniy “Har bir millatning saodati, davlatning tinchi va rohati yoshlarning yaxshi tarbiyasiga bog‘liq” deganda ta’lim muassasalari va ularda faoliyat yuritadigan pedagoglar zimmasida juda buyuk mas’uliyat turganini nazarda tutgan bo‘lsa ajab emas. Darhaqiqat, kelajagi buyuk davlat uchun komil, har tomonlama yetuk va barkamol, ma’nan va axloqan pok, vatanparvar va insonparvar avlodlarni tarbiyalab yetkazish uchun ulkan jasorat va jur’at kerak. Bugun ta’lim tizimimizni xalqaro standartlar asosida rivojlantirish, o‘quv-tarbiya jarayoniga ilg‘or xorijiy tajribalar, innovatsion pedagogik va axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini keng joriy etish, o‘quvchi-talabalarga zamonaviy kasb-hunarlarni o‘rgatish, ularning intellektual salohiyatini yuksaltirishdek ulkan vazifalar qo‘yilgan. Mana shunday ulug‘vor vazifalarni bajarishda Renessans ta’lim universiteti o‘zining munosib hissasini qo‘shadi. Mazkur ulug‘vor maqsad yuksalish va rivojlanish strategiyasining aniq maqsadlarga yo‘naltirilganligi uni xalqaro va mamlakatimiz miqyosida yetakchi universitetga aylantiradi.
Nusratilla Barakayev, Renessans ta’lim universiteti rektori, texnika fanlari doktori, professor
O'zbekcha
Русский
English
